Yangınlar ve kuraklık çam balında rekolteyi düşürdü

Yangınlar sebebiyle Marmaris’teki Kızılçam ormanlarında hasar oluştuğunu belirten Balparmak Genel Müdürü Onur Özyurt, “Bununla birlikte maalesef çam balı rekoltesinde bir düşüklük yaşanıyor. Geçen yıl da global ısınma ve iklim değişikliğinin tesiriyle bir düşüş yaşamıştık. Bunun nedeni de Kızılçam üzerinde yaşayan Basra böceği popülasyonundaki düşüklüktü. Bu sene bölgeden aldığımız haberlere nazaran Basra böceği popülasyonu kendini toparlamaya başlamış. Ama orman varlığındaki hasar ve yangınlar sebebiyle dönemin geç başlaması sonucunda bu sene çam balı rekoltesi geçen yılki düzeylerin de bir ölçü altında olacak.” diye konuştu.

Özyurt, rekolte düşüklüğü sonucunda piyasada ortaya çıkabilecek doğal olmayan bal konusunda ihtarda bulunarak, “Türkiye’deki çam balı üretimi toplam bal üretiminin yaklaşık yüzde 20’sine tekabül ediyor. Burada önemli bir arz piyasadan çekilince, oluşan boşluk maalesef doğal olmayan birtakım eserlerle kapatılmaya çalışılıyor.” sözlerini kullandı.

“Çam balı Türkiye’nin ihracatta markası olabilir”

Türkiye’nin ihracatta çam balı özelinde değerli bir potansiyeli olduğunu vurgulayan Özyurt, “Türkiye dünya çam balı üretiminin yüzde 95’ini yapıyor. Yüzde 5’i de komşumuz Yunanistan’da yapılıyor. Çam balı yapısı ve besin kıymetleri manasında çiçek balından farklı özellikler taşıyor. Markalaşma manasında ülkemizin yapabileceği çok şey ve yaratabileceği katma paha var.” formunda konuştu.

Markalaşma konusunda Yeni Zelanda’da üretilen Manuka balının öyküsünü örnek veren Özyurt, “İhracat pahaları ülkemizin çam balı ihraç pahasının kilogram bazında yaklaşık 10 katı kadar. Bizim ortalama satış fiyatımız kilogramda yaklaşık 3,5-4 dolar iken Manuka balı 35-40 dolarlara satılıyor. Bu, hem Yeni Zelanda’nın reklamla markalaşması, hem de Manuka balıyla ilgili yapılan akademik çalışmaların çoğalması ile ilgili. Biz de Ar-Ge merkezimizde çam balı üzerinde çalışmalar yürütüyoruz. Maksadımız çam balının dünyada bir Manuka balı üzere bilinirliğe ulaşması ve katma bedelli ihracat.” tabirlerini kullandı.

“Kuraklık tüm dünyada bal üretimini etkiledi”

Bu yıl Ar-Ge merkezlerinde yaptıkları kalite testlerini geçebilen numunelerin sayısında düşüş yaşandığına değinen Özyurt, şunları söyledi:

“Merkezimiz tertipli olarak tahliller yaparak bize ulaşan numunelerin hem Türk besin kodeksine uygunluğunu hem de bizim kendi kalite standartlarımıza uygunluğunu tespit etmeye çalışıyor. Geçtiğimiz 10 yıllık ortalamalarımızda bize ulaşan numunelerin yüzde 50’i kadarını kabul ediyorduk. Bu sene maalesef kabul oranlarımız bir ölçü düştü. Bu sene tabi çam balı rekoltesi çok gündemde oldu yangınlardan ötürü lakin çiçek balında da kuraklık kaynaklı rekolte düşüşü var. Bize ulaşan numunelerin kalitesinde de bir ölçü azalma olduğunu görüyoruz. Global ısınma bir bölgesel ve küresel gerçek. Evvelki ay Almanya’da katıldığım bir besin fuarında Avrupalı öteki bal paketleyicisi ve üreticisi firmalarla da görüştük, Ukrayna’dan Macaristan’a ve Fransa’ya olan coğrafyada kıymetli bal üreticileri buralarda yer alıyor. Oralarda da kuraklıktan ötürü bir rekolte azlığı görülüyor.”

“Balın kalitesini anlamanın tek yolu ayrıntılı analiz”

Balın tağşişe en açık eserlerden biri olmasına rağmen geliştirdikleri tahlil sistemiyle 300’den fazla parametrede kıymetlendirme yaptıklarını vurgulayan Özyurt, şöyle konuştu:

“Ar-Ge merkezimiz TÜBİTAK tarafından da akreditedir. Hasebiyle buradaki tahlil çalışmaları ve üretilen raporlar 3. şahıslar tarafından da tanınmaktadır. Burada 2 çeşit bağlantı faaliyetinde bulunmaya çaba ediyoruz. Bir tanesi baldaki taklit ve tağşişin önüne geçmek için metot geliştirilmesi ve ilgililerle paylaşılması. Gururla söyleyebilirim ki dünyada birinci sefer esmer pirinç şurubunun ‘marker’ını bizim Ar-Ge merkezimiz tespit etti ve biz bu metodu hem hakemli bir bilimsel mecmuada yayınlayarak kamuoyuna mal ettik hem de başka tahlil yapan laboratuvarlarla paylaştık.

İkinci çeşit bağlantımızda tüketicilerimize yönelik oluyor burada yapılan tahliller bir karekod vasıtasıyla tüm eserlerimizin ambalajlarının üzerine basılıyor. Tüketicilerimiz bu karekodla eserin içeriğine dair tahlil raporuna direkt ulaşabiliyorlar. Bunu da kesimimizde bildiğimiz kadarıyla yapan tek markayız. Kovandan sofraya doğal ve gerçek balı ulaştırma seyahatinde tedarik zinciri şeffaflığı manasında da elimizden gelenin en düzgününü yapıyoruz.”

“Eğitimlerle arıcılıkta yeni metotlara yönelmeyi teşvik ediyoruz”

Arıcılık tekniklerinde yeni tekniklerin kullanılmasına gereksinim olduğunu vurgulayan Özyurt, “Hem arı kolonilerinin varlığının korunması hem de kovan başına alınan randımanın artırılması manasında mümkün olduğunca çağdaş tekniklere yönelmekte yarar var. Bizim Muğla Ula’da yerleşik bir Arıcılık Akademimiz var, birebir vakitte bir taşınabilir karavanımız var. Maksadımız katma bedelli arı eserlerinin artmasını teşvik etmek. Örneğin bu sene Muğla’da arıcılarımızın yaşadığı ekonomik kaybı telafi etmek için öteki arı eserlerine yani polen, propolis üzere eserlere yönelimi artırmaya çalışıyoruz.” dedi.