Türkiye her yıl milyarlarca lirayı ‘çöpe’ atıyor

İLAYDA KILIÇAY

Pandemiyle birlikte pek çok kesimde tedarik zincirinde kırılma yaşandı. Besin kesiminin de üretim planlarının şaştığını belirten Fazla Besin Kurucusu ve CEO’su Olcay Silahlı, “Tam sayılar belirli değil fakat yüzde 3 kalıcı atığı olan firmanın firesi pandemi nedeniyle en az yüzde 4’e çıktı” diye konuştu.

Silahlı, “Toplam besin atığının yüzde 50’si meskende olur ve besin atığı idaresinin tahminen de en makûs olduğu yer mesken içidir. Pandemiyle konutta gıta atığı da artmaya başladı” dedi.

“Gıda atiğinin değerli sebeplerinden biri de iadeler”

Silahlı, besin atığının en kıymetli nedenlerine ise şu sözlerle değindi: “Gıda atığının kıymetli sebeplerinden biri de iadeler. Raftan 15 gün evvel çekilen bir eser hala tüketilebilir bir eser. Bunu iade etmek için raftan çekiyorsunuz ve öbür firmanın gelip almasını bekliyorsunuz. Bu süreç 1-2 hafta sürüyor ve sonrasında eser çöp oluyor.”

Türkiye’de iadesizliğin artması gerektiğini ve artacağını belirten Silahlı perakende zincirlerin bu bahiste adımlar attığını belirtti. Silahlı, “İadesizlik sürecinin gelişmesi atıkla çabayı güçlendirecek. Besin bağışı teknik olarak atık sayılmıyor. Bunun sebebi şu; bir besin insan tüketimi için üretildiğinde insan tüketimi ile sonuçlanmalı ki atık olmasın. Bağışta da insan tükettiği için atık sayılmamış oluyor münasebetiyle iadesizlik, bağış ve indirimli satışlarla market zincirleri bu sorunu çözmeye çalışıyor” dedi.

Restoranların bu süreçle daha sıkıntı uğraş ettiğini ve pandemi öncesine nazaran daha fazla atığın restoranda kaldığını belirten Silahlı kelamlarını şöyle sürdürdü: “Özellikle atıkla gayret için küçük yerlerde bağış uygulaması yapmak çok mümkün değil zira bir kamyonun kafede kalan 5 poğaçayı almaya gitmesi hem daha fazla karbon emisyonuna ve maliyete neden oluyor. Bu nedenle hayata geçirdiğimiz Fazla uygulamasıyla tüketiciyi de sürece kattık.”

Silahlı, besin israfını önlemek ve karbon emisyonunu azaltma amacıyla kurdukları ‘Fazla Gıda’ uygulamasına da şu sözlerle değindi: “Nerde ne kalırsa kalsın, ister 50 kilo ister 3 tır, ne kaidelerde hangi eser olursa olsun Fazla Besin o eserin süratli bir halde alınıp hakikat yere gitmesini ve şeffaf bir halde sürecin izlenebilmesini sağlıyor. İadesizlik süreicinin süratli ilerlemesine bu manada bir katkımız var. Türkiye’de 50’ye yakın ulusal ve milletlerarası firmayla çalışıyoruz. 36 kentte günlük operasyon yapılıyor. Son kullanma tarihi ya da tavsiye edilen son tüketim tarihi gelmiş, geçmiş ; ambalaj hasarı olmuş ya da olmamış her türlü gıdayı hatta besin dışı eseri kabul ediyoruz.”

“Tavsiye edilen tüketim tarihi geçmiş eserler de bağışa uygundur”

Tüketim tarihi geçmiş eserlerin de bağışa uygun oluğunu vurgulayan Silahlı, “Türkiye’de besin atığının kıymetli sebeplerinden birisi son tüketim tarihi ve tavsiye edilen tüketim tarihi ortasındaki farkın bilinmemesi ve tavsiye edilen tüketim tarihi geçmiş eserlerin çöpe atılma eğilimi. Böylelikle hiç bir eser toprağa gömülmüyor ya da yakılmıyor. Bu sayede karbon ayak izini önemli boyutta azaltmış oluyoruz ve finansal olarak da şirketler yarar sağlıyor” diye konuştu.

“Önümüzdeki 2-3 sene içerisinde bu altyapiyla çalişmayan şirketin kalmamasini hedefliyoruz”

Silahlı gelecek planlarına ait ise şu açıklamayı yaptı: “Son 2 yılda firmaların bu bahse daha sıcak baktığını görüyoruz. Lakin bunun daha da süratli olması gerekiyor. Şu anda Türkiye’de görüşme kademesinde olduğumuz 180 firma var. Önümüzdeki 2-3 sene içerisinde bu altyapıyla çalışmayan şirketin kalmamasını hedefliyoruz. 2022 başı prestijiyle yurt dışında operasyonlarımızı başlatmak istiyoruz.”