Minimum fiyatta vergi muafiyetinin bütçeye tesiri ne olacak?

TAHSİN AKÇA

Taban fiyat 2022 için net 4 bin 253, brüt 5 bin 4 TL’ye çıkarılırken, her yıl gündeme gelen minimum fiyatın vergi dışı bırakılması talebi, tırmanan enflasyon şartlarında yüksek oranlı artış talebi karşısında bu yıl yerine getirildi.

Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı da minimum fiyatın açıklanmasının akabinde meçhullüğü gidererek, “Tüm çalışanların fiyat gelirlerinin minimum fiyata kadar olan kısmından gelir ve damga vergileri kaldırıldı” açıklamasını yaptı.

Buna nazaran vergi muafiyeti yalnızca taban ücretlileri değil evvelki gün açıklanan 2021 Ekim sonu verisine nazaran yaklaşık 14 milyon 4A sigorta kümesindeki fiyatlı çalışanı kapsayacak.

Muafiyetin bütçeye tesiri

Kapsamın genişlemesiyle kelam konusu muafiyetin bütçede gelir istikrarı ve ulusal gelirdeki karşılığı merak konusu oldu.

Yüzde 50,4 artan taban fiyat içerisinde yüzde 15’lik gelir ve yüzde 0,75’lik damga vergisi devam etseydi 456 TL’lik gelir vergisi 685 TL’ye, 27,1 TL’lik damga vergisi kesintisi ise 38 TL’ye çıkacaktı. Yani toplamda iki vergi kesintisi yaklaşık 723 TL olacaktı.

Lakin kaldırılan 403 TL’lik Taban Geçim İndirimi (AGİ) ödemesinin devam etmeyeceği dikkate alındığında nette muafiyetin bütçeye tesirinin kişi başına 320 TL olması bekleniyor.

Bu sayı 14 milyona yakın fiyatlı çalışan için mevcut gelir vergisi dilimlerine nazaran ayda yaklaşık 4,5 milyar TL, 2022’nin tamamında da yaklaşık 54 milyar liralık verginin tahsil edilmemesi manasına geliyor.

Ekim ayında Meclis’e sunulan 2022 Merkezi İdare Bütçe Kanun Teklifi’ne nazaran gelecek yıl merkezi idare bütçe gelirlerinin 1 trilyon 472,6 milyar lira, masraflarının 1 trilyon 751 milyar lira, bütçe açığının ise 278,4 milyar lira olması öngörüldü.

Buna nazaran minimum fiyata vergi muafiyeti 2022 için bütçe gelirlerinin yüzde 3.6’sına karşılık geliyor. 54 milyar TL’lik vergi muafiyeti Orta Vadeli Program’da (OVP) öngörülen 7 trilyon 880 milyar TL’lik 2022 ulusal gelirinin ise binde 7’sine karşılık geliyor.

AGİ için netlik bekleniyor

AGİ ödemesinin minimum fiyatın üzerinde karı olanlar için aşan kısmı için devam edip etmeyeceği için yakında vergi muafiyeti için çıkarılacak maddeyle netleşmesi bekleniyor.

Ayrıyeten vergi dilimde 12 aylık net taban fiyata kadarki kısıma sıfır vergi planlandığından, ortaya çıkacak vergi kaybının sonraki gelir kümeleri için vergi dilimlerinde oranın yükseltilmesiyle muhakkak ölçüde telafi edilmesi de kelam konusu olabilir.

Bu da yasal düzenlemeyle birlikte ortaya çıkacak.