Ceren Dilekçi/Bloomberg HT
Global çapta tedarik tarafında yaşanan ıstıraplar nedeniyle kimi şirketler üretimde rotayı Türkiye’ye kırdı. Polonyalı hazır giysi markası LPP ve İsveçli mobilya perakendecisi IKEA Türkiye’ye yönelik yatırım planları açıklarken, Alman ilaç şirketi Boehringer Ingelheim ve Belçikalı paketleme şirketi DW Reusables Türkiye’de yeni yatırımlara imza attı.
Dünyada navlun maliyetlerinin artması, tedarik müddetlerinin uzaması ve Çin’deki gelişmeler Türkiye’yi cazip bir pazar haline getiriyor. Dal temsilcilerine nazaran, pandemi sonrası değişen sistemde Türkiye pazarına ilgi sürecek.
”Polonya ve İtalya’da çok sayıda firmayla görüşüyoruz”
Avrupa Dokumacılık ve Hazır Giysi Konfederasyonu’nun (EURATEX) İdare Konseyi Lider Yardımcısı Haydi Karasu, Polonya ve İtalyada’ki çok sayıda firmayla Türkiye’de üretimi görüştüklerini belirtti.
Pandemi sonrası periyotta bir cok şeyin değistiğine dikkat çeken Karasu, online satışın kaçınılmaz hale gelmesinin yeni tedarik zinciri muhtaçlığını doğurduğunu, bu durumun Türkiye’nin kıymetini artırdığını söyledi. Bölge ülkelerinin de Türkiye ile tıpkı kurallara tedarik sağlamaya calıştığını ancak Akdenizin etrafındaki ülkelerin hiçbirinde emsal altyapı olmadığını bildiren Karasu’ya nazaran Türkiye bu manada Çin ile birlikte 2 ülkeden biri pozisyonunda.
Çin’de kimi tesisler süreksiz olarak kapatıldı
Son devirde Çin’de yaşanan gelişmeler nedeniyle de dokuma dalı ıstırapta. Çin’in doğusunda yer alan imalat merkezi Zhejiang’da güç tüketim amaçlarının karşılanması için kimi tesislerin süreksiz olarak kapatılmasına karar verildi. Bu karardan 160 tesis etkilendi, bu tesislerin yüzde 80’i Çin’de dokumacılık sanayisinin merkezi pozisyonundaki Ma’an bölgesinde bulunuyor.
Çin’in bir başka dokuma merkezi pozisyonundaki Sincan’a uygulanan yaptırımlar, bölgedeki tesislerin güç kaybetmesine neden oldu.
Pandemi öncesi dünyada Çin’in dokumacılık ihracatına katkısı yüzde 39 düzeyindeydi. Bu oran yüzde 31’e geriledi, kısa müddette yüzde 30’un altına inmesi bekleniyor.
Karasu, güç darboğazı nedeniyle Çin’in yüksek güce gereksinim duyduğu için dokumacılık üretimini yavaşlatma kararı aldığını, 3 vardiya olan sistemlerinin 2’ye düşürmeyi planladığını, dokumaya yeni yatırımları durdurmaya başladığına ait haberler aldıklarını söylüyor.
”Çin’den tedarik 3 ay, Türkiye’den 3 hafta sürüyor”
Navlun fiyatlarindaki artış nedeniyle Çin, Bangladeş, Pakistan üzere ülkelerden tedarik yapan firmaların süratli tedarik sağlayamaz hale geldiklerini kaydeden Karasu, “Bir şirketin Çin’den bir eser sorup karşılık alması 3 hafta, mağazına koyması ise 3 aya yakın sürüyor. Türkiye’nin tedariği 3 hafta sürüyor, bu sürate kimse yetişemez” diye konuşuyor.
Öbür değerli mevzu ise sürdürülebilirlik. AB başta olmak üzere ülkeler 1.strateji olarak sürdürülebilirlik amaçlarını ortaya koydular. Uzaktan eser getirmek, karbon salınımı bahisleri tartışılır hale geldi, ülkeler en yakından eser getirmeyi tercih eder hale geldiler.
Karasu, markaların kendi üretimlerini yapmaktan çok Türkiye’de partnerler oluşturduklarını, Polonya ve İtalya’daki çok sayıda firmanin Türkiye’de üretimini konuştuklarını belirtiyor.
Türkiye’ye üretimi uzun periyotta kaydıran şirketler olacak
Türkiyenin ihracatta en güçlü olduğu dallardan bir başkası mobilya bölümü. Pandemi periyodunda yaşanan artış dikkat cazip. Mosfed Lideri Ahmet Gülec, pandemi periyodunda Türkiye’nin İtalya, Almanya, İngiltere ve Fransa’ya ihracatında yüzde 60-80, ABD’ye ise 9 ayda yüzde 80 oranında artış var olduğunu belirtiyor. Birtakım küresel firmaların işbirligi imkanıyla Türkiye ile görüştüklerini kaydeden Güleç, “İş ortakları bulduk, üretimler devam ediyor. Türkiye’ye üretimi uzun periyotta kaydıran şirketler olacak” açıklamasında bulunuyor.
Güleç kelamlarını şöyle sürdürüyor: “Avrupalı şirketler icin lojistik avantajımız var. Teslim süremiz kısa. Uzakdoğu’daki şirketler 6-8 ayda teslim ederken, biz 6-8 haftada teslim ediyoruz. Etraf ülkelere kıyasla yüksek kalite mobilya üretiyoruz. Bu da Türkiyeyi cazip kılıyor.”
Son devirde kurda yaşanan artışa ait olarak ise her ne kadar ihracatçı olarak kur avantaji olsa da dünyada hammadde fiyatlarının da kurdan etkilendiğini hatırlatıyor. “İstikrarli kurdan yanayız, oynak kur ihracatımıza ziyan verir” diyen Güleç, kurdaki oynaklığın fiyat verme kabiliyetlerini olumsuz etkilediğini kelamlarına ekliyor.