Güç krizi Çin’e sıçradı

SADİ KAYMAZ/BLOOMBERG HT ASYA TEMSİLCİSİ

Avrupa’da üretimi tehdit eden elektrik darboğazı Çin’de de tesir göstermeye başladı, elektrik kısıntıları en az 15 eyalete yayıldı.

Çin’in en kıymetli üretim merkezleri ortasında yer alan bölgeler sanayi ve imalat tesislerinin elektrik kullanımına gerisi sıra sınırlamalar getiriyor.

Jiangsu, Zhejiang ve Guangdong üzere ihracat üslerinde ağırlaşan kısıntıların yurtdışı siparişlerin teslimatını geciktirmesi ve üretici fiyatları enflasyonuna ivme kazandırmasından tasa ediliyor.

Nomura analistlerinden Ting Lu’ya nazaran, piyasalar Evergrande’ye odaklandığı sırada değerli bir arz şoku ihtimalini hafifsiyor, hatta gözden kaçırıyor.

Sebepleri neler?

Uzmanlar Çin’in iklim değişikliğine karşı daha kararlı adımlar attığı devirde, doğalgaz ve kömür fiyatlarında çok artışlar yaşandığına dikkat çekerek elektrik arzının esneklik gösteremediğine dikkat çekiyor.

Öte yandan yüksek seyreden hammadde ve emtia fiyatlarının metal, cam, çimento ve çelik üzere güç ağır kesimlerde üretim iştahını artırdığı, bu yüzden güç talebin canlandığı belirtiliyor.

Hangi kesimleri etkiliyor?

Hafta borunca halka açık süreç gören şirketlerin kamuoyunu aydınlatma platformuna yaptığı bildirimler yakından takip edildi. Ülkenin en büyük metal üreticilerinden Yunnan Aluminum Co., çıktı kısacağını açıkladı.

Kısıntıların tarım ve hayvancılık için kilit ehemmiyete sahip tesisleri etkilemesi kısıntıların ciddiyetine işaret ediyor. Pekin’e komşu liman kenti Tianjin’de mahallî idare, kimi soya ezme tesislerinin bir haftalığına üretime orta vermesini istedi. Pekin idaresi nezdinde ekonomik önceliklerin başında ziraî arz güvenliği geliyor.

Şanghay’ın art kesitinde yer alan Jiangsu eyaleti kimi çelik fabrikalarını süreksiz olarak durdururken, birtakım kentlerde sokak lambalarını söndürdü. Elektronik, dokumacılık ve oto kesim üretiminin merkezlerinden Zhejiang eyaletinde 160’tan fazla tesisten üretime orta vermesi istendi.

Kuzey Kore hududunda yer alan ve ağır sanayi tesislerini barındıran Liaoning eyalet idaresi, 14 kentten acil tasarruf önlemleri alınmasını istedi. Eyalet idaresi, yükselen kömür fiyatlarına dikkat çekti.

Ana güç kaynağı kömür

Dünyanın en büyük ikinci iktisadında elektrik gereksiniminin yüzde 56’sına kömür kaynaklık ediyor.

Zhengzhou Emtia Borsasında el değiştiren etkin termal kömür kontratı sadece Eylül ayının birinci üç haftasında yüzde 40 yükseldi. Mart ayının başında 600 yuan dolayında süreç gören kontratlar ortadan geçen 7 ayda ikiye katlandı.

Yaz aylarında meydana gelen sel üzere doğal afetler ile maden kazalarını takiben başlatılan sıkı kontroller de kömür çıkarımını yavaşlatırken, rekor navlun Endonezya üzere ülkelerden taşıma maliyetlerini artırdı. Çin idaresinin Kovid’e karşı uyguladığı Sıfır Tolerans Siyaseti da ana ihracatçılardan Moğolistan’dan kamyon geçişlerini aksatıyor.

Öte yandan, Pekin ile Canberra ortasında yaşanan tansiyondan dolayı Avustralya’dan ithalata örtülü ambargo uygulandığı biliyor.