Erdoğan: Amerika F-35 konusunda maalesef dürüst davranmadı

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Birleşmiş Milletler (BM) 76’ncı Genel Şurası toplantısına katılmak üzere bulunduğu ABD’nin New York kentindeki Türkevi’nde değerlendirmelerde bulundu, gazetecilerin sorularını yanıtladı.

BM Genel Konsey toplantılarının bu yıl birinci sefer karma bir formatta gerçekleştiğini ve üye ülkelerin neredeyse üçte ikisinin, devlet ya da hükümet lideri yahut bakan seviyesinde fiziken iştirak sağladığını anımsatan Erdoğan, evvelki yıllardan farklı formda aktifliklerin bir kısmının çevrim içi olarak icra edildiğini söyledi.

Bu kapsamda, BM Besin Sistemleri Doruğu’na ve BM Yüksek Seviyeli Güç Diyaloğu Toplantısı’na görüntü konferansla katıldıklarını lisana getiren Erdoğan, Amerika’daki temasları kapsamında birinci olarak, 19 Eylül Pazar günü Türk-Amerikan ve Amerika Müslüman toplumu temsilcileriyle bir ortaya geldiklerini hatırlattı.

Erdoğan, bu toplantıda hem ABD’de yaşayan vatandaşlarla ve Müslümanlarla kucaklaştıklarını hem de daha adil bir dünya hasretini bir defa daha vurguladıklarını tabir etti.

Yeni Türkevi binasının resmi açılışını 20 Eylül’de yaptıklarını söyleyen Erdoğan, açılışta BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, çok sayıda devlet ve hükümet lideri ile dışişleri bakanıyla üst seviye yerli ve yabancı konuğun kendilerine eşlik ettiğini bildirdi. Erdoğan, “New York’un siluetine kazandırdığımız bu yeni başyapıtın Amerika Birleşik Devletleri’nde yaşayan vatandaşlarımıza ve ülkemize iyi olmasını Rabb’imden niyaz ediyorum.” dedi.

Ziyareti kapsamında, pazartesi günü Dış Siyaset Derneği ve SETA DC tarafından düzenlenen aktifliğe katıldıklarını hatırlatan Erdoğan, bu toplantıda, dış siyaset alanındaki değerlendirmelerini Amerika Birleşik Devletleri’nde niyet dünyasının önde gelen temsilcileriyle paylaştıklarını, ayrıyeten çeşitli Amerikan basın yayın kuruluşlarının temsilcilerine de mülakat verdiklerini söyledi.

Erdoğan, iktisat alanındaki temasları çerçevesinde, Türk-Amerikan İş Kurulu tarafından düzenlenen 11. Türkiye Yatırım Konferansı’na katıldıklarını, bu toplantıda da Amerikan iş dünyasının önde gelen temsilcileriyle Türkiye ile ABD ortasındaki ekonomik bağlantıları değerlendirdiklerini anlattı.

“İş birliği ve dayanışmanın ehemmiyetini tekrar hatırlattık”

Birleşmiş Milletler Genel Şurası’nın açılış oturumundaki konuşmasına da değinen Erdoğan, memleketler arası barış ve güvenliği ilgilendiren sorunlar hakkındaki görüşlerini açık yüreklilikle ortaya koyduklarını belirtti ve “Daha adil bir dünyanın mümkün olduğunu, bunun için memleketler arası topluma ne üzere sorumluluklar düştüğünü Genel Konsey kürsüsünden lisana getirdik. İnsanlığın, salgın tehdidi ve alışılmış felaketler ile bunların ağır sonuçlarının cenderesi altında bunaldığı bir periyotta, iş birliği ve dayanışmanın kıymetini tekrar hatırlattık. Afganistan’daki son gelişmeler başta olmak üzere Suriye’den Libya’ya, Kudüs ve Filistin sıkıntısından Kafkasya’ya, Türkistan’dan Kıbrıs’a kadar geniş bir alanda ülkemizin yaklaşımlarını tabir ettik.” diye konuştu.

BM Genel Konsey kürsüsünden, Paris İklim Mutabakatı’nın onay sürecini tamamlayacakları muştusunu dünyayla ve Türkiye kamuoyuyla paylaştıklarını anımsatan Erdoğan, şöyle devam etti:

“Dünyamızın bu hale gelmesinde en çok hissesi olanların, iklim değişikliğinin yol açtığı problemlerin tahlilinde de en çok katkı sağlaması gerektiği görüşümüzü açıkça muhataplarımıza söyledik. Orman varlığını artıran, nispeten çağdaş teknolojik altyapısı sayesinde hayli düşük karbon salımı bedellerine sahip bir ülke olarak bu hususta da üzerimize düşeni yapmakta kararlıyız. Ülkemize kelam verilen dayanakların sağlanmasıyla birlikte ve ulusal katkı beyanımız çerçevesinde, Paris İklim Mutabakatı’nda belirtilen konulara uygun adımlarımızı atacağız. Karbon nötr amacını, 2053 vizyonumuzun birinci ve en kıymetli gayelerinden biri olarak milletimize armağan ediyoruz. Avrupa Yeşil Mutabakatı’na ahenk için gereken hareket planını da devreye almış bir ülke olarak, bu süreci muvaffakiyetle yürüteceğimize yürekten inanıyoruz.”

İkili görüşmeler

Erdoğan, ziyareti kapsamında pek çok devlet, hükümet, milletlerarası kurum ve sivil toplum kuruluşu temsilcisiyle görüşmeler yaptığını, bu çerçevede, BM Genel Sekreteri’nin yanı sıra Hırvatistan, Slovenya, Gine Bissau, Polonya, Ukrayna, Finlandiya, Burundi ve Irak cumhurbaşkanları, Birleşik Krallık, Gürcistan ve Arnavutluk başbakanları, Libya Başkanlık Kurulu Lideri ve FIFA Lideri ile görüştüğünü hatırlattı. Erdoğan, “Bir öteki tabirle, Amerika’da bulunduğumuz mühlet zarfında toplam 14 ikili görüşmemiz oldu. Bu görüşmelerin, Genel Kurul’a hitabımın çabucak akabinde gerçekleşen biri hariç tamamına, Türkevi binamız mesken sahipliği yaptı.” dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, ziyaretinin ve temaslarının, aktüel problemlere dair tavır ve önceliklerinin, milletlerarası topluluğun dikkatine getirilmesi bakımdan son derece verimli olduğuna inandığını belirtti.

Afganistan

Erdoğan, değerlendirmelerinin akabinde gazetecilerin sorularını da yanıtladı.

Türkiye’nin Afganistan’daki rolü ve stratejisinin ne olacağına ait soru üzerine Erdoğan, “Burada evvelki gün Amerika’nın değerli bir yayın organıyla yaptığımız mülakatta da söyledim; 20 yıl evvel Amerika Afganistan’a niye girdi? Afganistan’da ne işi vardı ve artık Afganistan’dan niçin çıkıyor? Herhalde bunun bir bedelinin olması lazım? Ve çok mülteci şu anda nereye gidecek? Türkiye’nin kapıları açması ve bunları kabul etmesi düşünülemez. Burası bizim için bir açık hava koridoru değil.” dedi.

Bu türlü bir şeyi kabullenmenin kolay olmadığını, bunun bir maliyeti ve bedelinin olduğunu lisana getiren Erdoğan, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Amerika burada ‘Kapılar açılsın ve Afgan halkı Türkiye’ye girsin’ diyemez. Hakikaten bu türlü bir şeye biz, açık da değiliz, müsaade de etmeyiz. Afgan halkı bizim için kardeş halktır. Tarihe dayalı bir geçmişimiz var lakin bu kuru kuruya bir kardeşlik olmuyor. Birebir şeyi biz Suriye’de de yaptık. Birebir durum Irak’ta oldu. Bunları bu türlü toparladığımız vakit, geçmişten alırsak girip çıkanla neredeyse 10 milyona varan bir sayı kelam konusu. Şu anda bunun 5 milyonu Türkiye’de kaldı. Burada bu bedeli ödemesi gereken Amerika’dır. Amerika’nın bununla ilgili adımlar atması lazım. Ancak şu ana kadar bu türlü bir hava görünmüyor. Amerika’nın bu noktada kapıları açmak üzere bir kederi şu anda yok üzere. Ama kapsayıcı, kuşatıcı bir idare Afganistan’da oluşursa, bu idareyle kimi görüşmelerimiz olabilirse ve sahiden sağlıklı bir irtibat kurabilirsek, bundan sonra ne olabileceğinin adımlarını bu görüşmelerden sonra atabiliriz.”

Türkiye’nin Afganistan’da altyapı ve üstyapı yatırımlarının olduğunu ve bu yatırımlardan rahatsız olmadıklarını, bundan sonraki süreçte de bu tıp adımları atabileceklerini söyleyen Erdoğan, “Ama Taliban’ın şu andaki yaklaşım biçimine bakıldığında kucaklayıcı, kuşatıcı bir idare maalesef oluşmadı. Şu anda yalnızca kimi sinyaller geliyor; birtakım değişikliklerin olabileceği, idarede birtakım kuşatıcı, kapsayıcı bir havanın oluşacağı istikametinde. Bunu olağan daha şimdi görmüş değiliz. Şayet bu türlü bir adım atılabilirse o vakit birlikte neler yapabileceğimizi kendileriyle görüşme, konuşma noktasına gidebiliriz. Kaldı ki kendi içlerinde de şu anda birtakım ıstıraplar yaşanıyor. Bu düşünceleri aşabilirlerse ve ondan sonra Türkiye ile kimi görüşmeler olursa, adımlar atılabilirse bunları nasıl gerçekleştiririz, nasıl bir yol haritası belirleriz, ona bakar, ona nazaran de Afganistan’la bu türlü bir adımı gerçekleştirmiş oluruz.” değerlendirmesinde bulundu.

BM’de ıslahat önerisi

Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Daha Adil Bir Dünya Mümkün” isimli kitabında BM’nin, bilhassa de Güvenlik Kurulu’nun kapsamlı bir ıslahata gereksinimi olduğu istikametindeki görüşünü lisana getirdiği hatırlatılarak, “Bu hususta umutlu musunuz?” sorusu üzerine, “Tabii umutsuz bu işler olmaz. Yola çıkarken bir umutla yola çıkıyorsunuz ve tüm dünyaya, tüm insanlığa bir sinyal veriyorsunuz.” karşılığını verdi.

“Nedir bu sinyal?” diye soran Erdoğan, şöyle devam etti:

“Türkiye şöyle bakıyor; artık dünya Birinci Dünya Savaşı’nın kaidelerinde değil, İkinci Dünya Savaşı’nın koşullarında da değil. Öyleyse biz insanlığa bir sinyal verelim. 194 ülke daima birlikte bir dayanışma içerisinde olabilirsek, bu işin koşullarını zorlayabilirsek, tüm medya dünyası, STK’larla daima birlikte bu kaideleri zorlarsak o vakit tekrar bu daimi üyeler kendilerini denetim etmek zorundadır. Bu 5 daimi üyenin iki dudağı ortasında bir dünya düşünebilir miyiz, bu türlü bir şey olabilir mi? 10 süreksiz üye, 5 daimi üye, 15 kişi bir ortaya gelsinler, dünyayı istedikleri üzere yönlendirsinler; bu türlü bir şey olmaz! Zati bundan, bu 10 süreksiz üye de şikayetçi. Zira onlara ‘Kaldır elini, indir elini’ diyorlar. Nasıl isterlerse öyle… Bu türlü bir şey olabilir mi? Aslında oradaki 10 süreksiz üye de vitrin süsü olduğunu biliyor. Artık onlar da herhalde vitrin süsü olmaktan nedamet getirmektedir. O vakit o denli bir adım atalım ki, bu adımı atmakla bir kere daimi üyeleri zorlamamız lazım. Türkiye olarak biz zorlayacağız ve zorluyoruz.”

Bütün memleketler arası toplantılarda da bunu lisana getirdiklerini ve buna devam edeceklerini vurgulayan Erdoğan, “Geçici üyelere de diyoruz ki, ‘Siz de zorlayın.’ Afrika’ya sesleniyoruz; ‘Afrika sen daima bu türlü mi gideceksin? Süreksiz üye olarak Birleşmiş Milletlerde bulunmak suretiyle ne yapıyorsunuz? Yapabildiğiniz bir şey var mı? Rastgele bir şeyi, oyunu değiştirebiliyor musunuz?’ Yok. Öyleyse bu oyunu değiştirebilmek için biz diyoruz ki ‘Gelin hepinizin daimi üye olma talihiniz olsun.’ Yani bunların hiç umursamadığı rastgele bir Afrika ülkesi bile BM Güvenlik Kurulu’nda daimi üye olma talihine sahip olmalı. Bunu başarabildiğimiz vakit dünyadaki tüm devletlere sahiden bir hak teslim edilmiş olur. Aksi takdirde, bu türlü bir dünya, yaşanılır bir dünya değildir.” değerlendirmesinde bulundu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, ıslahatın, öncelikli olarak Güvenlik Kurulu’nun veto yetkisinin kaldırılmasından başlaması gerektiğini önerdiği hatırlatılarak, “Diğer üyeleri bir ortaya getirip bu istikamette bir uzlaşı sağlamak için siz bir adım atacak mısınız?” biçimindeki soru üzerine, “O radikal adımı aslında orada söylüyorum. Nedir o radikal adım? Bu hususta, 5 daimi üye dışındaki 189 ülkenin tamamı şayet kararlı adım atacak olursa o vakit biz bu daimi üyeleri köşeye sıkıştıracağız. Bu daimi üyeleri köşeye sıkıştırmak için bunun bir yol haritası var. Bu yol haritası nedir? Bu mevzuyla ilgili Birleşmiş Milletler Genel Heyetine yazılı dayatmalarla ve dünyada ağır bir kovalamacayla, icabında harikulâde genel heyet toplamak suretiyle kimi adımları atma bahtını yakalayabiliriz.” cevabını verdi.

Türkiye-ABD münasebetleri

Afganistan ve Suriye bağlamında Türkiye-ABD alakalarının seyrini nasıl gördüğünün sorulması üzerine ise Erdoğan, “Türk-Amerikan bağlantılarında sağlıklı bir sürecin işlediğini doğrusu söyleyemem. Niçin? Bakın biz F-35’leri aldık, 1 milyar 400 milyon dolar ödeme yaptık ve bu F-35’ler bize teslim edilmedi. Amerika evvel bunu bir kere halletmeli. Bize S-400 konusunu mazeret edip F-35‘leri vermemek, her şeyden evvel bir kez devletler ortası münasebetlerde ne diplomasi noktasında ne de münasebetler noktasında bir kimlik ortaya koymaktır. Amerika’nın evvel bunu bir kez düzeltmesi lazım.” dedi.

Erdoğan, memleketler arası hukuka dayalı olarak ne yapılması gerekiyorsa yapacaklarını vurgulayarak, “Bize daima S-400’ü dayatmalarını bir kez bizim kabul etmemiz mümkün değil. Bizim için S-400 işi bitmiştir. Buradan geri adım atmamız da mümkün değil. Amerika’nın bunu milletlerarası diplomaside, bağlarda gerçek bir yere oturtması gerekir. Lakin şu ana kadar bunu oturtamadılar. Biz Türkiye olarak dürüst davranıyoruz, duruşumuz dürüsttür lakin Amerika maalesef dürüst davranmadı, davranmıyor.” diye konuştu.

“Sayın Biden ile güzel başladık diyemem”

Türkiye ile Amerika ortasında 20 milyar dolar civarında ticaret hacmi bulunduğunu ve bunun artmasını dilek ettiklerini belirten Erdoğan, savunma endüstrisine yönelik adımlar attıklarını ve atmaya da devam edeceklerini söyledi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, şöyle konuştu:

“Şunu da bilmeleri gerekir ki artık eski Türkiye de yok. Bu Türkiye öteki bir Türkiye. Savunma endüstrisinde de biz her geçen gün daha ileri gidiyoruz, daha ileri gideceğiz. Ancak yarın ‘Niçin F-35’i almıyorsun?’ diyemezler. Vermezsen almayız. O vakit biz daha diğer kapılara da müracaat ederiz. Burada CBS ile yaptığım röportajda onlara da onu söyledim. ‘Yani diğer yerlerden almayı mı düşünüyorsunuz?’ diye sordu. ‘Gerekirse alırız’ dedim. Sen bana artık Patriot vermeyeceksin, ondan sonra biz S-400’ü aldığımızda ‘Niye S-400’ü aldın?’ diyeceksin. Türkiye, kendi savunmasına yönelik ne gerekiyorsa onu alır. Gerekirse bunları üretmeye de başlar. Zati şu anda başladık. Bundan sonra bunu daha da ileri safhalara taşıyacağız. İnşallah kendi insansız savaş uçaklarımızı da üreteceğiz. Bunu da görecekler. Bu adımları da inşallah atıyoruz. Temennim odur ki iki NATO ülkesi olarak birbirimize hasmane değil, dostça davranalım. Ancak iki NATO ülkesi olarak şu andaki gidiş pek hayra alamet değil. Benim Başbakan, Cumhurbaşkanı olarak yaklaşık 19 yıllık yöneticilik hayatımda Amerika ile olan münasebetlerimde geldiğimiz nokta maalesef âlâ bir nokta değil. Ben oğul Bush ile düzgün çalıştım, sayın Obama ile güzel çalıştım, sayın Trump ile yeterli çalıştım ancak sayın Biden ile güzel başladık diyemem.”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, kimi ülkelerin Afganistan, Suriye ve sistemsiz göç üzere hususlarda sorumluluktan kaçtığı belirtilerek, “Özellikle ABD idaresi her ne kadar görünürde diplomasi vurgusu yapsa da adeta ‘benden sonrası tufan’ havasında. Mevcut resmi nasıl yorumluyorsunuz?” sorusu üzerine, şu karşılığı verdi:

“Tabii kendisi ‘Benden sonrası tufan’ dediyse, tıpkı şeyi ona da söylerler. Amerika şu anda şayet Afganistan’da bir şekillendirme yapamadıysa burada düşünmek lazım. Şu anda Afganistan’da Amerika’nın bir yönlendirme yahut bir şekillendirme durumu olmuştur diyebilir miyiz? Hayır. İşte her şeyi bıraktı, gidiyor. Lakin artık bir bedel çıkacak ortaya. Bu bedel nedir? Şu anda Taliban’ın elindeki silahlara baktığınız vakit, bu silahlar Amerika’nın silahları. Münasebetiyle bu bedeli de ödemek durumunda kalacaktır. Buradan bir yere daha geliyorum. Sayın Trump periyodunda binlerce tır silah, mühimmat terör örgütlerine verildi. Bunları ben sayın Trump’a tekraren söz ettim, anlattım. Artık birebir durum Biden devrinde de var. Tekrar Biden terör örgütlerine silah, mühimmat, araç gereç taşımaya başladı. Biz bunu elimizi kolumuzu sallaya sallaya seyredecek değiliz. Dikkatle takip ediyoruz. Vakti, saati geldiğinde de söylenmesi gereken neyse onu da kendilerine söyleriz.”

Paris İklim Muahedesi‘nın Meclis onayına sunulacağına yönelik açıklamaları ile Türkiye’nin bu bahiste çekinceleri bulunduğu hatırlatılarak, “Türkiye çekincelerinden vaz mı geçti? Yoksa karşı tarafta bir tavır değişikliği mi oldu? Yoksa bu süreci zorlayacak yeni bir sürecin başlangıcından mı bahsediyoruz?” sorusu üzerine Erdoğan, “Biz bu tavırdan vazgeçmiş değiliz. Bu türlü bir şey yok.” karşılığını verdi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, o devirde eski Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande ve Almanya Başbakanı Angela Merkel ile üçlü konferans yaptıklarını anımsatarak şunları söyledi:

“Bu üçlü konferansta da biz dedik ki ‘Türkiye gelişmiş ülkeyse farklı kıymetlendirmek lazım. Şayet gelişmekte olan ülkeler kategorisindeyse başka kıymetlendirmemiz lazım. Her şeyden evvel bunun kararını vermeniz lazım. Bu karara nazaran de bize yapmanız gereken ödemeyi de yapmanız lazım.’ Olağan o vakit bunlar bu ödemeyi yapacaklarını söylüyorlardı lakin bu olmadı. Şu anda geldiğimiz noktada ise olağan bütün incelemeleri ilgili arkadaşlar yapacaklar ve Meclisin açılmasıyla birlikte de biz bunu Meclise taşıyacağız. Meclise taşıyarak bu süreci bilhassa Glasgow’da gündeme getireceğiz ve Türkiye olarak iklim değişikliği noktasında niyetimizi Glasgow’da vereceğimiz iletilerle da ortaya koyacağız.”

Putin ile görüşme

Erdoğan, İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi’nde son periyottaki taarruzlar ve 29 Eylül’de Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ile görüşeceği hatırlatılarak, “Bu mevzuda nasıl bildiriler vermeyi düşünüyorsunuz? Bu tepeden rastgele bir sonuç bekliyor muyuz?” sorusunun yöneltilmesi üzerine Putin ile yapacakları ikili görüşmenin ehemmiyet arz ettiğini bildirdi.

Heyetler ortası görüşmenin olmayacağını sırf Putin’le ikili görüşme yapacaklarını belirten Erdoğan, “Bu alışılmış yalnızca İdlib’i içeren bir görüşme olmayacak. Tıpkı vakitte Türkiye-Rusya ikili alakalarını ve Suriye’deki durumu masaya yatıracağız. Suriye’de nereye geldiğimizi, bundan sonraki süreçte de nereye geleceğimizi kendileriyle konuşacağız. Kimseyi üçüncü bir şahıs olarak yanımıza almadan bu görüşmeyi yaparken orada doğal Türkiye-Rusya ilgilerinde değerli bir karara da varacağız.” dedi.

Türkiye ve Rusya’nın bölgede değerli iki ülke olduğuna dikkati çeken Erdoğan, “Önemli iki ülke derken bir şeyi daha söz etmem lazım; biz Rusya ile alakalarda şu ana kadar rastgele bir yanlış görmedik. Ticaret hacmine baktığımız vakit uygun bir pozisyondayız ve daima ilerleyen bir ticaret hacmi var. Suriye’deki gelişmeleri daha âlâ bir pozisyona taşıma noktasında vakit zaman birtakım ıstıraplar yaşamıyor değiliz. Ancak bunu da gerek şahsım gerek Savunma Bakanı’m, gerek Dışişleri Bakanı’m, attığımız adımlarla çabucak telafi edebiliyoruz. Örneğin sayın Putin, Azerbaycan’da şayet devlet adamlığını tam manasıyla ortaya koymamış olsaydı, Azerbaycan’dan bu halde çıkılmazdı. Ancak bunu ortaya isabetli kararlarla koyduğu için Azerbaycan’dan çok çok olumlu bir biçimde çıkma bahtını yakaladık.” değerlendirmesinde bulundu.

“Iğdır’dan Azerbaycan’a yolu inşallah yapacağız”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Azerbaycan’da ağır bir çalışmanın devam ettiğine işaret ederek kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Örneğin sayın İlham Aliyev istediği anda istediği üzere rahatlıkla sayın Putin’le görüşüyor, konuşuyor. Ben, hakeza öyle… Çok kısa müddetlerde irtibatlarımızı kurup görüşmelerimizi yapabiliyoruz. Natürel, çok daha kıymetlisi, şu anda attığımız adımlarla biz Iğdır’dan Azerbaycan’a yolu inşallah yapacağız. Buna demir yolu da dahil. Bu yolun üretimi çok çok kıymetli bir adım olacak. Bizim 5’li yahut 6’lı platform dediğimiz olay vardı. Şu anda bu mevzuyla ilgili de Paşinyan’dan olumlu sinyaller geliyor. Artık bu olumlu sinyallerle birlikte bu bahiste da kimi adımları atacağız. Yani bölgeyi barış noktasında da âlâ bir pozisyona taşıma fırsatını inşallah yakalamış olacağız. Ay sonunda sayın Putin’le yapacağımız görüşmede bunlar da natürel hususun içinde yer alacak. Böylelikle Türkiye-Rusya bağlantılarında inşallah çok daha güçlü, çok daha farklı bir periyoda girmiş olacağız.”

Almanya’daki seçim

Erdoğan, Almanya’da pazar günü seçimlerin yapılacağı belirtilerek Başbakan Merkel’in Avrupa’da en uzun misyon yapan önderlerden biri olduğunun söylenmesi üzerine, “Benim kadar olmadı…” karşılığını verdi.

Merkel’in Türkiye ve Avrupa üzerindeki bağlardaki tesirini nasıl değerlendirdiğine yönelik bir soru üzerine Erdoğan şöyle devam etti:

“Şunu açık ve net söylemem lazım; bizim Merkel’le, Schröder’den sonra olumlu bir sürecimiz oldu lakin Alman şansölyeleri içerisinde en başarılı idare stili Schröder’le oldu. Schröder’le bizim münasebetlerimiz nitekim çok çok farklıydı. Alışılmış Schröder’den sonra Şansölye Merkel ile münasebetlerimizde de ilgilerimiz üzücü değildi. Sık sık arar, sık sık ararım. O formda bu süreci işlettik, çalıştırdık. Doğal şu anda, yani Armin Laschet alır almaz bilemiyorum lakin Armin Laschet ile de ikili münasebetlerimiz düzgündü.

Temennim odur ki sahiden gerek Almanya’da yaşayan Türk vatandaşları ile alakalı gerekse Türkiye-Almanya münasebetlerindeki bundan sonraki süreci varlıklı kılacak bir iktidar iş başına gelsin. Zira bizim orada çok önemli sayıda bir insan potansiyelimiz var ve bu beşerler orada zahmet çekmesinler. Böylelikle yeni bir süreci Türkiye-Almanya bağlarında inşallah güçlü kılacak bir iktidarla devam ettirelim. Bu hususta da kim olursa biz onunla her vakit ilgilerimizi, geleceğe çok çok güçlü formda sürdürmüş oluruz. Mesela attığımız kimi adımlar vardı. Savunma endüstrisine yönelik Almanya’yla bağlantılarımız vardı. Daha da değerlisi şu anda denizaltı gemilerinin makinelerinin aksamıyla alakalı attığımız adımlar vardı. Artık bu adımların başarılı bir halde sürmesi ve savunma endüstrisinde de bunlarla birlikte bizim güçlü yürümemiz, Türkiye-Almanya bağlantılarında çok farklı bir yere isabet edecektir diye düşünüyorum. ‘Her iki ülke için iyi olan iktidar hangisi ise o iş başına gelsin.’ diyorum.”

Toplumsal medya düzenlemesi

Toplumsal medya düzenlemesine yönelik çalışmanın hangi basamakta olduğu ve hangi adımların atılmasının planlandığına ait soru üzerine Erdoğan, bununla ilgili çalışmaların sürdüğünü, Meclisin açılmasıyla birlikte de TBMM’ye sunulacağını bildirdi.

Erdoğan, “Böylece toplumsal medya konusundaki atacağımız adımların ülkemiz için, milletimiz için güzel olmasını temenni ediyorum. Zira toplumsal medyanın maalesef tahribatı çok açık ve net ortada. Bu tahribatın artık bitmesinden yanayım. Artık bu tahribatı bitirmenin vaktinin geldiğine inanıyorum.” diye konuştu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, “HDP eski Eş Genel Lideri Sezai Temelli ‘Kürt probleminde tahlilin adresi İmralı’dır.’ açıklaması yaptı. Selahattin Demirtaş’ın da bir açıklaması oldu, o da HDP’yi işaret etti. Sayın Kılıçdaroğlu da bu tarafta bir açıklama yaptı; ‘Kürt meselesini HDP çözer.’ dedi. Seçimlerin yaklaşmasına yakın bir periyotta bu çeşit ittifaklar, bu cins açıklamalar nasıl kıymetlendirilir? Bir de HDP kendi ortasında ikiye mi bölünüyor?” sorusu üzerine şunları kaydetti:

“Hayırlı olsun. Bu bahisle şayet biz meşgul olursak yazık olur. Yani İmralı mıdır, değil midir, onların sorunu. Varsın onlar bu formda yola devam etsinler; yani HDP midir, şu mudur, bu mudur… Biz diyoruz ki bu ülkede şu anda Cumhur İttifakı bu işin tek tahlil noktasıdır ve Cumhur İttifakı olarak da biz bu tahlilin çabasını sürdürüyoruz. Zira bizim şu anda kitabımızda birlik var, beraberlik var, kardeşlik var ve bununla da bu yolda devam ediyoruz. ‘Yok Kürt problemini çözmektir, yok şudur, yok budur…’ Türkiye’de bu türlü bir sorun yok. Biz bu işi çoktan çözdük, aştık, bitirdik. Şayet birliğe, beraberliğe, kardeşliğe inananlar varsa buyursunlar daima bir arada yola devam edelim.”

Muhalefetin KHK’liler ve Diyanet İşleri Lideri Ali Erbaş ile ilgili açıklamaları hatırlatılarak, “Muhalefetin bu tavrı hakkında ne düşünüyorsunuz?” sorusunun yöneltilmesi üzerine Erdoğan şunları söyledi:

“Bir sefer KHK ile ilgili ‘Ben bu işi çözeceğim.’ diyen kim? Ana muhalefetin başındaki zat. Sen ne vakitten beri yargı oldun? Bu yargının konusu. Bununla ilgili adımı yargı atar. Sana ne oluyor? Kim sana bu yetkiyi verdi? Velev ki iktidar olsan -böyle bir talihin var mı, yok mu o da ayrı- yargının yetkilerini elinden sen nasıl alıyorsun? O denli bir şey var mı? Şu anda bunlar büsbütün yargının denetimi altında olan, yargının iradesinde olan bir bahis. Adam o denli atıyor ki kimileri da buna inanıyor. Bunu kabullenmek asla mümkün değil. KHK ile ilgili hususlarda esasen vakit zaman yargıda bu gelişmeleri takip eden, denetim eden birtakım kararları da katiyen görüyoruz.

Ali Erbaş hocamızla ilgili mevzuya gelince… Bir kere ana muhalefetin Ali Erbaş hocamıza, Diyanet İşleri Başkanı’mıza bu kadar hakaret etmeye ne hakkı ne yetkisi vardır. Bu densizliktir, terbiyesizliktir. Zati CHP’nin cemaziyelevveli de daima bizim din adamlarımıza hakaretle geçmiştir. Artık de birebirini Diyanet İşleri Başkanı’mıza hakaretle yürütüyorlar. Ancak şunu bilsinler ki Diyanet İşleri Başkanı’mız yalnız değildir. Diyanet İşleri Başkanı’mız CHP’nin bu kendini bilmez tiplerinin hiçbir vakit muhatabı da olmamıştır, olmayacaktır. Diyanet İşleri Başkanı’mızı bu noktada biz asla yalnız bırakmayız. O makam kıymetli bir makamdır. Münasebetiyle bu makama hakaret edenler, bu ülkede dinini, diyanetini bilenlere hakaret etmiş olurlar. Yeni ortaya çıkmış olan birisi daha var; o da bu türlü sallayıp sallayıp duruyor. Dur bakalım; daha parti olduğun bile değil. Ana muhalefetle bir arada bir şeyler yapıyorlar.”