Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, Beşinci Türkiye Sermaye Piyasaları Kongresi’nde yaptığı konuşmada öne çıkanlar şöyle:
Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği tarafından düzenlenen bu aktiflikte kesimin tüm paydaşlarıyla bir ortaya gelmekten büyük memnuniyet duyuyor, hepinizi hürmetle selamlıyorum.
Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği son 20 yıldır kıymetli bir misyonu ifa ediyor.
Bankalar, aracı kurumlar ve portföy idare şirketleri üzere 218 üyenizle, milyonlarca şahsa hizmetler sunuyorsunuz.
Türkiye’nin son 20 yılda gösterdiği ekonomik dönüşümde, finansal piyasalar kritik bir işlev üstlendi.
Geldiğimiz noktayı elbette memnuniyetle karşılıyoruz.
Fakat ülkemizin potansiyelini ve dinamizmini dikkate aldığımızda, sermaye piyasaları tarafında atılması gereken adımlar olduğunu düşünüyorum.
Bu kapsamda Türkiye Sermaye Piyasaları Birliğine değerli bir rol düşüyor.
Birlikteki tüm paydaşların sermaye piyasalarını daha da ileri taşımak noktasında, güç birliği yapması ve kamuyu en aktif biçimde yönlendirmesi gerekiyor.
Bu yılki kongrede; dijitalleşme, yeşil dönüşüm ve girişimcilik üzere bahislere vurgu yapmanızı çok bedelli buluyorum.
Aslında bu bahisler, ülkemizin de gerçekleştirmeye başladığı dönüşümün saç ayaklarını oluşturuyor.
Umut ediyorum ki, bu kongreden çıkacak sonuçlar yapan, uygulanabilir ve yenilikçi siyasetlere sürat kazandıracak.
Kıymetli Konuklar, son iki yıldır tüm dünya kuvvetli bir periyottan geçiyor.
Yaşadığımız global salgın; insan sıhhatine olan tesirlerinin yanında, maalesef global ekonomiyi de derinden sarstı.
Dünya genelinde yüz milyonlarca iş kaybı oldu, ekonomilerden trilyonlarca dolar silindi ve global yoksulluk son çeyrek asırda birinci kez arttı.
“Önümüzde hala kıymetli riskler bulunuyor.”
Mevcut durumda; global bir canlanmaya şahit olsak da, önümüzde hala kıymetli riskler bulunuyor. Global arz-talep dengesizlikleri devam ediyor. Güç başta olmak üzere, global emtia fiyatları artıyor. Uzun bir ortadan sonra, global enflasyon artışıyla da karşı karşıyayız. Pek çok ülkede kamu maliyesi istikrarları de önemli hasar görmüş durumda.
Salgının en berbat periyotlarını geride bırakmış olabiliriz, lakin son gelişmeler bir mühlet daha salgınla yaşamak zorunda olacağımızı gösteriyor.
Böylesine güçlü bir periyotta, yaşadığımız bir ekip problemlere karşın, başarılı bir performans gösterdik.
Üretim, yatırım, büyüme ve istihdam göstergelerinde, pek çok ülkeye nazaran farkımızı ortaya koyduk.
Salgın sürecinde uyguladığımız ihtimamlı ve seçici kamu maliyesi siyasetleri, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelere nazaran Türkiye iktisadını müspet ayrıştırmıştır.
“Enflasyon cephesindeyse, maalesef arzuladığımız düzeyde değiliz”
Enflasyon cephesindeyse, maalesef arzuladığımız düzeyde değiliz.
Global konjonktür ve yurt içi görünüm, enflasyonla gayrette son derece dikkatli olmamız gerektiğini ortaya koyuyor.
Her vakit altını çizdiğim üzere, biz özel kesim öncülüğünde; istikrarlı, sürdürülebilir, rekabetçi, istihdam ve etraf dostu bir büyümeden yanayız.
Hedeflediğimiz büyümeyi daima kılmanın ön şartı fiyat istikrarından geçiyor.
Karşımızdaki enflasyonun; arz ve talep kaynaklı sebeplerinin yanında, fiyatlama davranışları ve bekleyişler kanalıyla da bozulan bir yapısı var.
Her bir kök nedene karşı uygulanacak siyaset seti de farklılaşmak durumunda.
“Her bir kurumun, kendi vazife alanı kapsamında üzerine düşeni yerine getirmesinin değerli olduğunu düşünüyorum”
Münasebetiyle her bir kurumun, kendi vazife alanı kapsamında üzerine düşeni yerine getirmesinin kıymetli olduğunu düşünüyorum.
Biz Hazine ve Maliye Bakanlığı olarak, enflasyonla çaba kararlılığımızı çok net bir biçimde gösteriyoruz.
Yönetilen ve yönlendirilen fiyatların yanında, iç talep gelişmelerini de çok yakından takip ediyor, gerektiğinde makro ihtiyati önlemleri gecikmeden alıyoruz.
Şunu çok net söz edeyim.
Enflasyonla çabayı kararlı ve bütüncül bir anlayışla sürdürdüğümüz ölçüde, döviz kuru istikrara kavuşacak ve ülke risk primimiz düşecektir.
Bu sayede uzun vadeli faiz oranları da gerileyecek ve yatırımlar için öngörülebilirlik ufku artacaktır.
Sanayi altyapımızla, gözü pek girişimcilerimizle, dinamik nüfusumuzla ve şoklara direnç gösterme kabiliyetimizle çok önemli potansiyele sahibiz.
Bu potansiyelimizi en âlâ halde pahalandırmak ve güçlü bir kalkınmayı daima kılmak için, büyümenin finansman kalitesi ehemmiyet kazanıyor.
“Reel bölümün finansman gereksiniminin, para piyasaları ile sermaye piyasaları ortasında istikrarlı bir biçimde dağılması gerekiyor”
Tabi bu noktada; gerçek dalın finansman gereksiniminin, para piyasaları ile sermaye piyasaları ortasında istikrarlı bir halde dağılması gerekiyor.
Çarpıcı bir istatistik paylaşayım.
Gelişmiş ülkelerin finansal dalında, sermaye piyasalarının hissesi yüzde 50’nin üzerindeyken (ABD yüzde 73, İngiltere yüzde 64, AB yüzde 58); Türkiye’de bu oran maalesef yüzde 10’un altında.
Buradan hareketle, sermaye piyasalarının derinleştirilmesi önceliklerimiz ortasında yer alıyor.
Şirketlerimizin sermaye piyasalarını, yalnızca tek bir esere ya da tek bir finansman modeline odaklı bir yapı olarak görmesini de istemiyoruz.
Şirketlerimiz; erken basamak devirlerinden, büyüme ve olgunluk periyotlarına varıncaya dek tüm süreçlerde sermaye piyasalarından faydalanabilmeli, bu alanda bir farkındalık oluşturabilmeli.
Bu noktada biz her türlü muhtaçlığa yanıt verebilecek bir eser yelpazesi geliştirmenin uğraşı içindeyiz.
Son 2 yıllık periyotta global ölçekte de çok kıymetli olan finansman modellerini sermaye piyasalarımıza kazandırmak için elbirliğiyle çalıştık, kritik düzenlemelere imza attık.
Şirketlerimizi sermaye piyasalarına kazandırmak ve sermayenin tabana yayılmasını desteklemek için, geçen yıl Kasım ayında, birinci kez halka arz edilen şirketler için kurumlar vergisi teşvikini getirdik.
Altyapı, ulaşım, güç ve sıhhat üzere alanlardaki projelerin sermaye piyasalarıyla finanse edilebilmesi için, projeye dayalı menkul değerler düzenlemesini yaptık.
“Sermaye piyasalarımız açısından bu yılın gündemi hiç elbet halka arzlar oldu”
Erken kademe finansmana muhtaçlık duyan teşebbüs projelerini desteklemek üzere kitle fonlaması düzenlemesini hayata geçirdik.
Bu kapsamda Nisan ayından itibaren 4 adet platforma müsaade verilmiş olup, bu platformlar aracılığıyla 10 farklı projeye toplam 5,6 milyon lira fonlama sağlanmıştır.
Yılsonuna kadar Borçlanma Aracı Garanti Fonu’nu hayata geçirip, gerçek dal şirketlerinin tahvil ve kira sertifikası ihraçlarını kolaylaştıracağız.
Sermaye piyasalarımız açısından bu yılın gündemi hiç elbet halka arzlar oldu.
2021 yılında halka arzlar, adet ve toplanan fon fiyatı açısından tarihimizin en yüksek düzeyine ulaştı.
Yılbaşından günümüze toplam 19 buçuk milyar liralık 46 halka arz süreci tamamlandı ve SPK tarafından onaylanan toplam halka arz sayısı 49’a ulaştı.
“Halka arzların coğrafik dağılımı da bizler için hayli memnuniyet verici”
Bakınız, evvelki 7 yılda yapılan toplam halka arz sayısı yalnızca 47 idi, yani yılda yaklaşık ortalama 7 şirket halka arz oluyordu.
Halka arzların coğrafik dağılımı da bizler için hayli memnuniyet verici.
Üç büyük vilayetimizin yanı sıra; Denizli, Aydın, Konya, Kütahya, Rize, Balıkesir, Çanakkale ve Erzurum üzere vilayetlerimizden de halka arzlar oldu.
Tabi burada üç konunun bilhassa altını çizmek istiyorum.
Birinci olarak, Borsa İstanbul’da süreç gören şirketlerin piyasa kıymetinin ulusal gelire oranı uzun yıllardır yüzde 25 ile 30 ortasında dalgalanıyor.
Bakınız bu oran gelişmekte olan ülkeler için ortalama yüzde 60 civarında.
Münasebetiyle gerek birinci halka arzlar yoluyla, gerekse bedelli sermaye artırımları ve ikincil halka arzlarla, borsada süreç gören şirketlerin nitelik ve niceliğinin daha da artması gerekiyor.
İkinci bahis olarak. Gelişmekte olan ülkelerde; tedavülde olan tahvil, bono ve sukuk üzere borçlanma araçlarının ulusal gelire oranı yüzde 30 civarında iken, ülkemizde bu oran yüzde 10 düzeyinde gerçekleşiyor.
Az evvel de bahsettiğim, Borçlanma Aracı Garanti Fonunun hayata geçmesiyle gerçek dalımız bu mecrayı daha etkin kullanabilecek.
“Kamu tarafı olarak önümüzdeki periyotta özelleştirme uygulamalarımızda halka arz metodunu kullanmayı planlıyoruz”
Üçüncü olarak özelleştirme uygulamalarına değinmek istiyorum.
Borsaya kote olmayan kamu şirketlerinin, sermaye piyasalarına katılmasının kıymetli bir adım olacağına inanıyorum.
Stratejik ehemmiyete sahip bu şirketlerin, yerli ve yabancı yatırımcıların ilgisini çekeceğini düşünüyorum.
Kamu tarafı olarak önümüzdeki devirde özelleştirme uygulamalarımızda halka arz usulünü kullanmayı planlıyoruz.
Bu kapsamda, TEİAŞ üzere esaslı ve güçlü bir şirketimizin halka arz kararının sermaye piyasalarına güzel olmasını diliyorum.
Son yıllarda, sürdürülebilirlik konusu global gündemin en kıymetli başlıklarından birini oluşturuyor.
Milletlerarası kuruluşlar, çok taraflı kalkınma ve yatırım bankaları, emeklilik ve yatırım fonları üzere finansman imkânı sağlayan kuruluşlar, iklim değişikliği konusunda artan bir hassasiyetle hareket ediyorlar.
“Artık finansmana erişim bir manada, iklim değişikliğine yönelik uygulanan siyasetlere bağlı olmaya başladı”
Artık finansmana erişim bir manada, iklim değişikliğine yönelik uygulanan siyasetlere bağlı olmaya başladı.
Karbon ayak izini azaltan, çevreyi koruyan ve toplumsal gelişmeye yönelik projeler daha fazla talep görüyor.
Bu üzere projelerin finansmanında, sermaye piyasalarına da kayda bedel bir vazife düşüyor.
ESG diye isimlendirilen Çevresel, Toplumsal ve Yönetişim piyasası çok süratli bir büyüme performansı gösteriyor.
Sayı vermek gerekirse, global ESG tahvil piyasasında, bu yılın birinci 9 ayında yaklaşık 780 milyar dolarlık süreç gerçekleştirildi.
Bu meblağ, geçen yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 50’lik bir artışa tekabül ediyor, sahiden muazzam bir artıştan bahsediyoruz.
“Yeşil tahvil piyasasının altyapısını ülkemizde de oluşturmak için harekete geçtik”
ESG tahvil piyasasında yeşil tahviller başı çekiyor.
Almanya, İngiltere, İspanya, Polonya, Macaristan ve Şili üzere pek çok ülke yeşil tahvil piyasasından borçlanıyor.
İşte biz de buradan hareketle; memleketler arası piyasalarda önemli talep gören ve süratle büyüyen “yeşil tahvil” piyasasının altyapısını ülkemizde de oluşturmak için harekete geçtik.
Bu kapsamda da birinci adımı Hazine ve Maliye Bakanlığı olarak geçen hafta attık.
Memleketler arası borçlanma süreçlerimiz kapsamında, ESG piyasasında da borçlanabilmek ismine Sürdürülebilir Finansman Çerçeve Dokümanımızı yayımladık.
“Türkiye olarak artık biz de bu piyasanın etkin bir oyuncusu olmak istiyoruz”
Türkiye olarak artık biz de bu piyasanın faal bir oyuncusu olmak istiyoruz.
Yayımladığımız Sürdürülebilir Finansman Çerçeve Dokümanı; ESG piyasasında ihraç edeceğimiz tahvilin hangi tip proje yahut harcamaların finansmanında kullanabileceğimizi gösteriyor.
Bu doküman bize yeşil tahvil ihracı yanında toplumsal tahvil ve yeşil kira sertifikası üzere farklı borçlanma enstrümanları ihraç etme imkânı da sağlayacak.
Böylece, ESG’nin çevresel boyutunun yanında toplumsal boyutuna da hitap eden borçlanma süreçlerini gerçekleştirme imkânımız olacak.
Bir başka adımı da özel bölümün yeşil borçlanma araçları ve yeşil kira sertifikası ihraçları için atacağız.
Bu bahse ait rehberi de yılsonuna kadar yayımlamayı planlıyoruz.
Rehberin taslağını SPK geçen hafta kamuoyu görüşüne açtı.
Ülkemizdeki yeşil dönüşüm sürecinde, kamu ve özel kesimin, her basamakta ortak akılla hareket etmesi gerektiğini düşünüyorum.
Münasebetiyle tüm paydaşlarımızı, bu rehbere görüş vermeye davet ediyorum.
Bunlara ek olarak, ülkemizde sürdürülebilir bankacılık altyapısının yenilenmesi için de çalışmalara başladık.
Bu kapsamda BDDK bünyesinde “Sürdürülebilir Bankacılık Çalışma Grubu” tesis edildi.
Anasayfa
Canlı Borsa
Borsa
Döviz Kurları
Altın
Hisse Senetleri
Endeksler
Kripto Paralar
Döviz Hesaplama
Döviz Çevirici
Kredi Arama
parahavadis
