Dolar/TL’de dalgalanma sürüyor

Dolar/TL çarşamba gününe 12,60 civarında başladıktan sonra gerileyerek günü 12,04 düzeyinde kapatmıştı. Perşembe günü de gerilemeye devam eden dolar kuru 12,3’e kadar yükseldikten sonra 11,60’a kadar geriledi.

Dolar/TL , pazartesi günü kabine toplantısı öncesinde 18 düzeyini aşarak rekor kırdıktan sonra TL’yi özendirici tedbirlerin açıklanmasıyla gerileyerek 12,27 düzeyine kadar düşmüştü.

Dolar kuru salı günü sabah saatlerinde yüzde 14’ten fazla düşüşle 11,09 düzeyini test ettikten sonra tekrar yükselişe geçerek 14 düzeyinin üzerine çıkmış, 14,37 ile salı günü gün içi doruğunu görmüştü.

Türkiye’nin CDS’i 594 baz puan düzeyinde bulunurken 10 yıl vadeli tahvil faizi yüzde 23,39 civarında seyrediyor.

Türk lirasının 1 aylık ima edilen oynaklığı salı günü 62,62’ye ulaşarak tüm vakitlerin en yüksek düzeyini görmüştü. Gösterge en son 13 Ağustos 2018’de 61,47 düzeyine kadar tırmanmıştı.

Global tarafta dolarda yaşanan zayıflama da dolar/TL’dkei düşüşte tesirli oldu. Doların en çok süreç gördüğü para ünitelerine karşı performansını ölçen Bloomberg Dolar Spot Endeksi çarşamba günü yüzde 0,5 civarında düşüş kaydederek 1.186 düzeyinden 1.179’a geriledi.

Kur muhafazalı TL mevduat enstrümanı

Hazine’nin TL mevduat hesaplara ait açıklamasının akabinde TCMB de Dövizden TL mevduata geçişi destekleyen bir dizi tedbir açıklamıştı.

Hazine’nin açıkladığı eser, gerçek şahıslarca TL vadeli hesaplar üzerinde işleyecek faiz ile hesap açılış ve vade tarihlerindeki kur değişim oranı kıyaslanacak ve yüksek olan oran üzerinden hesap nemalandırılacak. Ayrıyeten bu mevduat eserine stopaj da uygulanmayacak.

TCMB’nin açıkladığı ise dolar, euro ve sterlin cinsi yabancı hesapların TL vadeli hesaba dönüşmesi halinde fon sahiplerine dayanak sağlayacağını, TL’ye dönüşümde dövizin TCMB tarafından satın alınacağını açıkladı. Böylelikle TCMB ilgili adımın kullanılmasıyla epeyce düşük fiyatta olan kendine ilişkin rezervlerini artırma imkanı elde edebilecek.

TCMB sisteminde yalnızca dövizden TL’ye dönüşte dayanak sağlandı, iştirak bankacılığı da gözetildi.

Merkez Bankası ayrıyeten ihracatçı ve ithalatçı firmalara kur riskini yönetebilmeleri hedefiyle, ihale yoluyla ve BİST VİOP’ta TL uzlaşmalı vadeli döviz satışı gerçekleştirileceğini de açıkladı.

TCMB 1 Aralık’ta yapılan birinci döviz müdahalesinde 844 milyon dolar sattığını açıkladı. Yapılan müdahaleler 15 işgünü sonra TCMB tarafından açıklanıyor. Bir sonraki müdahale 3 Aralık’ta olduğundan buna ait data de Cuma günü açıklanacak.

Ekonomist Haluk Bürümcekçi notunda TCMB’nin döviz satışlarını şöyle kıymetlendirdi:

Aralık ayı içinde gerçekleşen ve kamuoyuna açıklanan toplam beş döviz satış müdahalesinde yapılan toplam satışın en az 9 milyar dolar civarında olduğunu kestirim ettiğimi daha evvel belirtmiştim. Bu ortada, TCMB analitik bilançosundaki 20 ve 21 Aralık günleri görülen bariz değişimler piyasanın dikkatlerini çekti.

Bankanın net döviz durumunun (Dış Varlıklar – Toplam Döviz Yükümlülükleri) toplam 5,9 milyar TL açıldığını ve tıpkı günlerde swapların 1,1 milyar dolar arttığını gören birtakım yorumcular bunun 7 milyar dolarlık döviz satışı yapıldığı manasına geldiğini yazdılar.

Kelam konusu günlerde kamuoyuna duyurulmuş bir direkt döviz satış müdahalesi olmamıştı. Lakin döviz konumu üzerinden hesap yapılmasını yanlışsız bulmadığımı, çünkü birebir periyotta dış yükümlülüklerin 1.6 milyar dolar artmış olmasının döviz konumunu açan faktörler ortasında olduğunu belirtmek isterim.

Dış yükümlülük artışını TCMB’nin piyasaya döviz satışları ile ilişkilendirmek yanlışsız değil, bu artış dış borç ödemeleri ile ilgili bir hazırlık nedeniyle olması daha mümkün. Bu nedenle, tahlili net memleketler arası rezerv (NUR) üzerinden yaptığımda 4.4 milyar dolar düşüş görüyorum ve bunun 1.1 milyar dolarlık swap artışına karşın gerçekleşmesi ise döviz satışının 7.0 değil 5.5 milyar dolar olduğunu gösteriyor. Lakin bu satış piyasaya yapılmadıysa kime yapıldığı konusunda bir açıklamanın yapılmasının da gerekli olduğunu düşünüyorum.