Biden, Çin’in Tayvan konusundaki taahhüdüne uyacağını duyurdu

BBC’nin haberinde, Biden ile Çin Devlet Lideri Şi Cinping’in Tayvan konusunda görüştüğü belirtildi.

Biden, yaptığı açıklamada, Şi ile “Tayvan anlaşmasına” bağlı kalacakları konusunda anlaştıklarını tabir ederek Çin’in Tayvan problemini barışçıl bir biçimde çözme taahhüdüne uyacağını bildirdi.

Biden’ın “Tayvan anlaşması” ile ABD-Çin diplomatik bağlantılarının temelini oluşturan Üç Ortak Bildiriyi kastettiği iddia ediliyor.

Bu ortada, Tayvan Savunma Bakanı Chiu Kuo-cheng da Çin ile askeri tansiyonun son 40 yılın en makus düzeyinde olduğunu belirtti.

Chiu, Çin’in 2025 yılına kadar Tayvan’da “büyük çaplı” işgal gerçekleştirme kapasitesine sahip olacağını tabir etti.

– Çin savaş uçaklarının Tayvan’ın hava savunma alanına girmesi

Çin savaş uçaklarının, Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşunun yıl dönümünün kutlandığı 1 Ekim’de ve izleyen günlerde Tayvan’ın Hava Savunma Tanımlama Alanı ilan ettiği bölgeye girmesi, bölgede tansiyonu yükseltmişti.

Tayvan Savunma Bakanlığı, 1 Ekim’de 38, 2 Ekim’de 39, 3 Ekim’de 16 ve 4 Ekim’de 56 savaş uçağının hava savunma tanımlama alanına girdiğini bildirmişti.

4 Ekim’deki uçuşlar, Tayvan kayıtlarını tutmaya başladığı Eylül 2020’den bu yana bir günde en çok uçağın yer aldığı “ihlal” olmuştu.

Memleketler arası hukukta tarifi bulunmayan ve rastgele bir milletlerarası otorite tarafından denetlenmeyen Hava Savunma Tanımlama Alanı, genelde ülkelerce tek taraflı ilan ediliyor.

Tanımlama alanı, ülkenin tarifli hava alanını ihlal niyeti olmayan sivil uçakları kapsamına almıyor lakin bölgeye giren askeri uçaklar potansiyel tehdit olarak kıymetlendirilerek uyarılıyor.

– Çin-Tayvan uyuşmazlığı

Çin’de İkinci Dünya Savaşı’nın akabinde çıkan iç savaşta Mao Zedong liderliğindeki Çin Komünist Partisinin (ÇKP) 1949’da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşunu ilan etmesi üzerine Çan Kayşek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan’a yerleşip 1912’de kurulan “Çin Cumhuriyeti” iktidarının Ada’da devam ettiğini ileri sürerek bağımsızlık ilan etmişti.

Bu teşebbüs Çin tarafından kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971’e kadar Birleşmiş Milletler (BM) Genel Şurası’nda Çin’i temsil etmişti. 1950’ler ve 1960’larda çok sayıda ülkenin diplomatik bağlantı tercihini Çin Cumhuriyeti’nden Çin Halk Cumhuriyeti’ne çevirmesinin akabinde 1971’de BM Genel Heyeti’nde yapılan oylamada Pekin hükümetinin Çin’in tek yasal temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan’ın memleketler arası örgütlerdeki pozisyonu meçhul hale gelmişti.

Pekin idaresi, “Tek Çin” prensibini benimseyerek Tayvan’ın kendi topraklarının modülü olduğunu savunuyor. Çin, boğaz ve etrafındaki askeri varlığının yanı sıra Tayvan’ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik bağlantılar kurmasına, BM’de ve başka milletlerarası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor.