Dijital Vicdan ve Turizm Verileriyle Türkiye’nin 2024–2025 Gündemi

Bu yılın ilk dokuz ayında Türkiye’nin turizm geliri yaklaşık 50 milyar doları aştı; yıl sonunda 64 milyar dolara ulaşması öngörülüyor. Turizm gelirlerindeki toparlanma, istihdama da yansıdı ve geçen yıl toplam istihdam içindeki payı %3,7’ye yükseldi. 2019’da %3,6 olan bu pay, COVID-19 salgını nedeniyle 2020’de %2,5’e kadar gerilemişti. Doğrudan turizm amaçlı istihdam eden kişi sayısı 2020’de 666 bine kadar düşmüşken, geçen yıl 1 milyon 194 bine yükselerek 2019 seviyelerini geçti.

Yurt içi arz payı %3,8’e yükseldi ve Türkiye İstatistik Kurumu’nun Turizm Uydu Hesabı 2024 verilerine göre turizm amaçlı toplam tüketim değeri 2024’te 3 trilyon 822 milyar 406 milyon 973 bin TL olarak hesaplandı. Bu değer, geçen yılın turizm amaçlı toplam tüketim değeriyle bertaraf edilerek ülkedeki payı %3,8 olarak belirlendi. Doğrudan turizm amaçlı gayrisafi katma değer 2023’te 2 trilyon 21 milyar 129 milyon 805 bin TL olarak gerçekleşti ve toplam tüketim değerinin payı %5,1 olarak kayda geçti. 2023 yılında turizm amaçlı toplam tüketim değeri 2 trilyon 374 milyar 645 milyon 920 bin TL olurken, aradaki payı %3,7 olarak belirlendi.

Bir başka bakışla, doğrudan turizm amaçlı gayrisafi katma değer toplam gayrisafi katma değer içindeki pay %4,7 olarak hesaplandı; 2023 yılında bu değer 1 trilyon 117 milyar 479 milyon 795 bin TL olarak kayıtlara geçti. 2024 yılına gelindiğinde seyahat acenteleri ve rezervasyon hizmetlerinin tamamı turizm amacıyla kullanıldı; konaklama hizmetlerinin %98,5’i, yolcu taşımacılığı hizmetlerinin %75’i ile kültürel hizmetlerin %45,8’i turizm amaçlı gerçekleştirilmiş durumda.

2023 yılında ise konaklama hizmetlerinin %98,8’i, yolcu taşımacılığı hizmetlerinin %59,3’ü, kültürel hizmetlerin %45,4’ü turizm amaçlı olarak yürütüldü.

2025’in kavramı: Dijital vicdan Türk Dil Kurumu, 2025 yılının kavramını “dijital vicdan” olarak ilan etti. Ankara Üniversitesi İLAUM ile iş birliği içinde oluşturulan 23 kişilik değerlendirme kurulu tarafından belirlenen beş kelime/kavram, halk oylamasına sunuldu ve en çok oy alanlar arasında dijital vicdan öne çıktı. Bakan Mehmet Nuri Ersoy, “Dijital vicdan”ın 2025 Yılı Kelimesi/Kavramı olarak belirlendiğini açıkladı ve şu vurguyu yaptı: “Dijital çağda vicdan, yalnızca bir ‘tıklama’ya indirgenmek yerine sorumluluk ve eylemle buluşmalı.”