ABD-Çin Ticaret Gerginliği ve Küresel Piyasaların Dalgalı Yolu

ABD ile Çin arasındaki ticaret geriliminin yeniden tırmanacağına dair endişeler sürerken, güçlü bilançoların etkisiyle pay piyasalarında karışık bir seyir izlendi. Çin’in nadir toprak elementleri ihracatına yönelik kısıtlamalar gündeme gelirken, ABD tarafı ek tarifelerle ilgili tehditlerini yineledi ve gelişmeler piyasalarda dalgalanmaya yol açtı.

Dünya ekonomisine yön veren cephelerden biri olan bu gerilimin yankıları, Çin ile ticari konularda adım atan taraflar için stratejik hesapları yeniden yazma ihtiyacını ortaya koydu. Çin’in kasıtlı olarak ABD’den soya fasulyesi alımını azaltması tartışılırken, Çin ile yemeklik yağ ticaretinin de değerlendirme aşamasında olduğu ifade edildi.

ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, küresel tedarik zincirlerinde Çin’e güvenin azaldığını belirterek, riskleri azaltmak ve tedarik zincirlerini çeşitlendirmek için müttefiklerle ortak hareket etmenin önemini vurguladı. Ayrıca nadir toprak elementleri konusunda uzlaşıyla 90 gün daha uzatılan bir süre çerçevesinde, Çin’in ihracat kısıtlaması konusundaki planını erteleme ihtimalinin devrede olduğunu söyledi.

ABD Ticaret Temsilcisi Jamieson Greer ise Çin’in bu adımını “küresel tedarik zincirlerinde güç kazanma çabası” olarak nitelendirdi ve Çin’in bu sistemi uygulamaya koymaması durumunda mevcut tarife seviyeleri ve nadir toprak akışının eski haline dönmesini beklediklerini ifade etti.

Kurumsal tarafta ise bilanço performansları beklenenden iyi gelen bazı Amerikan yatırım kuruluşlarının hisseleri yükseldi. Bank of America kağıtları %4’ün üzerinde değer kazanırken, Morgan Stanley yaklaşık %5’e yakın artış gösterdi. Hollandalı çip üreticisi ASML’nin güçlü bilançosu sonrası AMD %9’a yakın, Intel ise %4’ün üzerinde değerlendi. Oracle ise tedarik zinciri verimliliğini artırmak amacıyla Microsoft ile işbirliğini açıklayarak hisselerinin %1,6 yükselişini kaydetti. Meta ise Texas’ta 2028 yılında faaliyete geçmesi planlanan bir veri merkezi için 1,5 milyar dolarlık yatırım yapacağını duyurdu ve hisseleri %1,3 değer kazandı.

Makroekonomik veriler tarafında, Fed’in New York şubesinin açıkladığı imalat endeksi ekimde 10,7 olarak gerçekleşti ve beklentileri aştı. Fed’in Bej Kitap raporu ise ekonominin önceki rapora göre genel olarak çok az değiştiğini gösterdi. İstihdam ve enflasyon riskleri koşulları netleşirken, Fed yetkilileri tarafından daha nötr bir politika yaklaşımına geçişin acil olması gerektiği belirtiliyor; bu yıl içinde iki kez faiz indiriminin mümkün olduğu görüşü de paylaşıldı.

Öte yandan federal hükümetin finansman yetersizliği nedeniyle kapanması tartışmaları sürerken Bessent, kapanmanın ekonomiye günlük yaklaşık 15 milyar dolar maliyet çıkarabileceğini kaydetti.