Deutche Bank/Akçelik: Savaş Türkiye’de enflasyon ve cari dengeyi olumsuz etkileyecek

Deutsche Bank Ekonomisti Fatih Akçelik Bloomgberg HT yayınına bağlanarak Rusya-Ukrayna savaşı ve Fed’in faiz artırımının Türkiye ve başka ülke ekonomilerine tesirlerini ve 2022’nin geri kalanı için beklentileri yorumladı.

Gelişmekte olan ülkelerde enflasyonla gayret kapsamında faiz artışlarının başladığını gördüklerini kaydeden Akçelik, “Son devirde Rusya ve Ukrayna savaşıyla birlikte milletlerarası emtia fiyatlarında temelde de güç ve besin fiyatlarında önemli bir artış gördük. Buna karşılık bilhassa Doğu Avrupa, Latin Amerika ve Ortadoğu ülkelerinde de merkez bankalarının faiz artırımıyla karşılık verildiğini görüyoruz. Yalnızca gelişmekte olan ülkelerde değil gelişmiş ülkelerde de artık enflasyonun kalıcı olduğunu ve merkez bankalarının buna karşılık vermek durumunda olduğunu görüyoruz.

Biz Fed’in yılsonuna kadar her toplantıda faiz artırımı yapacağını tıpkı vakitte Avrupa Merkez Bankası’nın da Eylül ayında faiz artırımlarına başlayacağını öngörüyoruz. Münasebetiyle merkez bankalarının genel tavrı enflasyona karşı gayrette faiz artırımları biçiminde oluyor. Tıpkı vakitte enflasyonla uğraşta mali siyasetlerin da kullanıldığını gördük. Bilhassa Türkiye’de son iki ayda temel besin ve elektrik fiyatlarında da bir vergi indirimine gidildi.

Bunun para siyasetiyle birlikte desteklenmesiyle hem gelişmekte olan ülkelerde hem de gelişmiş ülkelerde enflasyonla çaba yapıldığını görüyoruz. Önümüzdeki devirde de genel prestijiyle bizim gelişmekte olan ülke merkez bankalarında beklentimiz mali sıkılaşmanın devam edeceği şeklinde” dedi.

“Savaşın Türkiye’de enflasyon ve cari süreçler istikrarına olumsuz tesiri olacak”

Yaşanan savaşın Türkiye özelinde enflasyon ve cari süreçler istikrarına tesirlerini de takip ettiklerini belirten Akçelik, “Geçen hafta Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ile birlikte Londra’daki toplantıdaydık. En çok sorulan sorulardan biri bu savaşın Türkiye’de enflasyona ve cari süreçler istikrarına nasıl bir tesir yapacağı biçimindeydi. Biz genel olarak bunun enflasyonist ve cari açığı artırıcı bir gelişme olduğunu düşünüyoruz.

Olumlu tarafından bakarsak da Rusya ve Ukrayna’dan gelen turistlerin ortalama harcaması öbür yabancı turistlere nazaran daha düşük yani kişi bazında baktığımızda toplam turistlerin yüzde 27’sini oluştururken turizm gelirleri manasında yalnızca yüzde 14’ünü oluşturuyor.

Ayrıyeten bu süreçte yapılan rezervasyonlara baktığımızda Almanya ve İngiltere’den ki bunu Ortadoğu’nun da takip edeceğini düşünüyoruz, turizmin artacağını düşünüyoruz. Kovid nedeniyle olan seyahat kısıtları değerli ölçüde azaldı. Bu beraberinde o bölgeden gelecek turistlerin Rusya ve Ukrayna tarafında kaybedilecek turistleri kısmen karşılayacağını düşünüyoruz.

“Brent petrolde her 10 dolarlık artış 5 milyar dolarlık açığa yol açıyor”

Brent petrol ve buğday başta olmak üzere besin fiyatlarındaki artış cari süreçler istikrarında önemli bir baskı oluşturacak. Bizim analizlerimize nazaran Brent petrolde her 10 dolarlık artış 5 milyar dolar civarında cari süreçler açığına yol açıyor. Bu varsayımlarımızı alt alta koyduğumuzda geçen yıldan daha yüksek bir cari açık bekliyoruz ve bu ister istemez kur tarafında bir baskı yaratacaktır” değerlendirmesinde bulundu.

Yılın geri kalanında cari süreçler açığını ve ve kur beklentilerine de değinen Akçelik, “Bizim cari süreçler açığı iddiamız 25 milyar dolar düzeyinde yani bu gayrı safi yurt dışı hasılanın yüzde 3,5’ına tekabül ediyor. Kur tarafında görece KKM’ların gerçek şahıslar tarafında vadeleri dolması sonrası gerçek şahısların nasıl bir davranış sergileyeceğini takip edeceğiz.

“Son çeyrekte cari süreçler açığı oluşacak”

Haziran ve Ağustos periyodu içinse turizm gelirleri kıymetli olacaktır. O tarafta biz olumlu yandayız yani turizm gelirleri Türk lirasını değerli ölçüde destekleyecek. Bizim telaşlarımız daha çok son çeyreğe ait. Son çeyrekte hem Hazine hem de bankaların ve şirketlerin dış borç ödemeleri fazla ve genelde kış aylarında Türkiye’de turizm gelirlerinin azalması ve güç maliyetlerinin artmasıyla birlikte cari süreçler açığı oluşuyor. Bu bağlamda biz yakın devir için kur tarafında çok olumsuz değiliz. Sürdürülebilir olduğunu düşünüyoruz.

Enflasyon tarafında üst giden bir seyir var ve şayet Rusya Ukrayna savaşı yılın ikinci yarısında da devam ederse besin ve güç fiyatları kaynaklı varsayımlarımız üzerinde riskler bulunuyor. Yılsonu iddiamız yüzde 43 düzeyinde fakat yılın genelinde yüzde 60’ın üzerinde bir enflasyon bekliyoruz. Geçen yılın Aralık ayında olumlu baz tesirleriyle önemli bir düşüş göreceğiz son ayda. Münasebetiyle bu açıdan Türkiye’de enflasyonla çabayı yılın geri kalanında daha çok konuşacağız” tabirlerini kullandı.